Hoe zie jij eruit als je een boom was?

in blokjes duren deze lessen per stuk 1 uur (anders rond de 2.5 uur achter elkaar, voor jonge kinderen wel langer)
Hoe zie jij eruit als je een boom was? Dat is de vraag die ik aan de kinderen stel nadat ik ze verschillende bomen heb laten zien. Heb jij een dikke stam? Heb jij grote takken? Zo stel ik een aantal vragen aan de kinderen. (ik ga het liefst nog naar een groene omgeving met […]

Illustreren van een peuterverhaaltje

meerdere bezoeken
Het peuterverhaaltje is geschreven door auteur Thecla Bovenberg. Het is in kleine stukjes geknipt, zodat duidelijk is welk stukje tekst op een bladzijde hoort. De eerste keer zal ik het verhaaltje voorlezen, indien nodig nogmaals een volgend keer. Alle leerlingen van de groep mogen gaan tekenen. De leerkracht helpt hen bij de keuze van het […]

Introductie Creatief tekenen voor het basisonderwijs

De gloednieuwe lesmethode ‘Creatief Tekenen voor het Basisonderwijs’, bestaat uit veertig tekenopdrachten en een begeleidershandleiding, is een fris uitziend pakket met opdrachten waar ieder kind in uit kan blinken. De nadruk ligt niet op tekenen maar op het ontwikkelen van creativiteit en alle daar bij horende kwaliteiten. Het leren tekenen is een automatisch gevolg van […]

Jouw planeet

Deze les duurt max 1 uur. Er is een mogelijkheid om deze les te verlengen in overleg met een bijpassende opdracht.
Wat is er te zien op jouw planeet? Welke kleur heeft jouw planeet? Hoe groot is jouw planeet? Allemaal vragen die deze workshop persoonlijker maken voor de kinderen. Met materialen zoals gekleurd papier, lijm, stiften en verschillende soorten krijtjes kunnen de kinderen hun eigen planeet maken. Het doel is dat alle planeten van de kinderen […]

Experimenteren met houtskool

In deze les ligt experimenteren centraal. Houtskool is een superleuk en interessant materiaal om met kinderen te onderzoeken. Dit doen we eerst door middel van een test papier. Met tape, wattenstaafjes, papier, gummen en andere materialen experimenteren de kinderen om vervolgens een tekening te maken op a3 formaat met de geoefende technieken.

Tussen Kunst en Klank

Wanneer beeldende kunst en muziek samenkomen, gaan ze een dialoog aan en versterken elkaar – dat is de gedachte achter het onderwijsprogramma ‘Tussen Kunst en Klank’. Musici en kunstdocenten nemen de leerlingen mee op een ontdekkingsreis langs beeldende kunst, erfgoed en muziek. Schooljaar 2023 / 2024 zijn we te gast bij Boijmans op Zuid en […]

Olli begint een orkest

Op een dag trekt Olli met zijn trompet erop uit. Hij gaat op reis en droomt ervan om een groot orkest te beginnen. Onderweg ontmoet hij andere muzikanten die elkaar niet kunnen verstaan, maar er is een taal die ze allemaal spreken: de taal van muziek. Muziek verbindt niet alleen hun vriendschap maar verovert ook […]

ICC date

Als cultuurcoördinator heb je af en toe behoefte om ervaringen te delen en tips te krijgen over de aanpak van cultuureducatie op school en het aanbod. We organiseren daarom een ICC date alleen voor cultuurcoördinator. Praat bij met collega’s en stel je vragen aan het CmK. Datum: Maandag 30 oktober 2023 16.15 – 17.30 Locatie: […]

Bolleke

Als Bolleke geboren wordt, dan gebeurt dat met een geweldige knal. Ze rolt daarna verbaasd van de ene ontmoeting in de andere. Overal zijn dingen die net zo rond zijn als zij. Maar al die dingen weten precies waar ze goed in zijn. Of waarvoor ze zijn gemaakt. Of waar ze thuishoren. Bolleke niet. Ze […]

Workshop Leesplezier (reprise)

Leesplezier is de basis van lezen. Vanuit dit plezier kun je verder bouwen naar leesvoorkeur en leescompetentie. Basisscholen stellen zich tot doel om leerlingen te helpen een goede leesgewoonte en een goede leesvaardigheid te ontwikkelen. Kerndoel 9 van het basisonderwijs stelt dat leerlingen “plezier moeten krijgen in het lezen”. Geef leesbevordering een prikkel binnen het […]

Losse ICC modules

Een aantal van de lessen uit de ICC training worden ook als losse modules aangeboden. Ben je al ICCer maar wil je een opfrisser? Dan kan dat tijdens deze modules; Woensdag 22 november 2023 – Cultuurbudgetten – begroting – draagvlak Woensdag 21 februari 2024 – Creatief Proces – Leerlijnen – Procesgerichte didactiek Woensdag 3 april […]
Opgroeien met kunst en cultuur in de Hoeksche Waard

De Culturele Kieswijzer

Competenties als bouwstenen voor cultuuronderwijs: stel zelf vanuit ons aanbod je doorlopende leerlijnen samen.

Hoe zie jij eruit als je een boom was?

in blokjes duren deze lessen per stuk 1 uur (anders rond de 2.5 uur achter elkaar, voor jonge kinderen wel langer)
Hoe zie jij eruit als je een boom was? Dat is de vraag die ik aan de kinderen stel nadat ik ze verschillende bomen heb laten zien. Heb jij een dikke stam? Heb jij grote takken? Zo stel ik een aantal vragen aan de kinderen. (ik ga het liefst nog naar een groene omgeving met […]

Illustreren van een peuterverhaaltje

meerdere bezoeken
Het peuterverhaaltje is geschreven door auteur Thecla Bovenberg. Het is in kleine stukjes geknipt, zodat duidelijk is welk stukje tekst op een bladzijde hoort. De eerste keer zal ik het verhaaltje voorlezen, indien nodig nogmaals een volgend keer. Alle leerlingen van de groep mogen gaan tekenen. De leerkracht helpt hen bij de keuze van het […]

Introductie Creatief tekenen voor het basisonderwijs

De gloednieuwe lesmethode ‘Creatief Tekenen voor het Basisonderwijs’, bestaat uit veertig tekenopdrachten en een begeleidershandleiding, is een fris uitziend pakket met opdrachten waar ieder kind in uit kan blinken. De nadruk ligt niet op tekenen maar op het ontwikkelen van creativiteit en alle daar bij horende kwaliteiten. Het leren tekenen is een automatisch gevolg van […]

Jouw planeet

Deze les duurt max 1 uur. Er is een mogelijkheid om deze les te verlengen in overleg met een bijpassende opdracht.
Wat is er te zien op jouw planeet? Welke kleur heeft jouw planeet? Hoe groot is jouw planeet? Allemaal vragen die deze workshop persoonlijker maken voor de kinderen. Met materialen zoals gekleurd papier, lijm, stiften en verschillende soorten krijtjes kunnen de kinderen hun eigen planeet maken. Het doel is dat alle planeten van de kinderen […]

Experimenteren met houtskool

In deze les ligt experimenteren centraal. Houtskool is een superleuk en interessant materiaal om met kinderen te onderzoeken. Dit doen we eerst door middel van een test papier. Met tape, wattenstaafjes, papier, gummen en andere materialen experimenteren de kinderen om vervolgens een tekening te maken op a3 formaat met de geoefende technieken.

Tussen Kunst en Klank

Wanneer beeldende kunst en muziek samenkomen, gaan ze een dialoog aan en versterken elkaar – dat is de gedachte achter het onderwijsprogramma ‘Tussen Kunst en Klank’. Musici en kunstdocenten nemen de leerlingen mee op een ontdekkingsreis langs beeldende kunst, erfgoed en muziek. Schooljaar 2023 / 2024 zijn we te gast bij Boijmans op Zuid en […]

Olli begint een orkest

Op een dag trekt Olli met zijn trompet erop uit. Hij gaat op reis en droomt ervan om een groot orkest te beginnen. Onderweg ontmoet hij andere muzikanten die elkaar niet kunnen verstaan, maar er is een taal die ze allemaal spreken: de taal van muziek. Muziek verbindt niet alleen hun vriendschap maar verovert ook […]

ICC date

Als cultuurcoördinator heb je af en toe behoefte om ervaringen te delen en tips te krijgen over de aanpak van cultuureducatie op school en het aanbod. We organiseren daarom een ICC date alleen voor cultuurcoördinator. Praat bij met collega’s en stel je vragen aan het CmK. Datum: Maandag 30 oktober 2023 16.15 – 17.30 Locatie: […]

Bolleke

Als Bolleke geboren wordt, dan gebeurt dat met een geweldige knal. Ze rolt daarna verbaasd van de ene ontmoeting in de andere. Overal zijn dingen die net zo rond zijn als zij. Maar al die dingen weten precies waar ze goed in zijn. Of waarvoor ze zijn gemaakt. Of waar ze thuishoren. Bolleke niet. Ze […]

Workshop Leesplezier (reprise)

Leesplezier is de basis van lezen. Vanuit dit plezier kun je verder bouwen naar leesvoorkeur en leescompetentie. Basisscholen stellen zich tot doel om leerlingen te helpen een goede leesgewoonte en een goede leesvaardigheid te ontwikkelen. Kerndoel 9 van het basisonderwijs stelt dat leerlingen “plezier moeten krijgen in het lezen”. Geef leesbevordering een prikkel binnen het […]

Losse ICC modules

Een aantal van de lessen uit de ICC training worden ook als losse modules aangeboden. Ben je al ICCer maar wil je een opfrisser? Dan kan dat tijdens deze modules; Woensdag 22 november 2023 – Cultuurbudgetten – begroting – draagvlak Woensdag 21 februari 2024 – Creatief Proces – Leerlijnen – Procesgerichte didactiek Woensdag 3 april […]

Stel zelf je leerlijnen samen

CultuureducatieHW is een netwerk van aanbieders. Iedere kunstenaar, kunstvakdocent of cultureel ondernemer ontwikkelt zelf een aanbod binnen zijn of haar expertise. Onze Culturele Kieswijzer geeft scholen de bouwstenen om vanuit dit gezamenlijk aanbod leerlijnen te kunnen opbouwen. Die bouwstenen bestaan uit negen culturele competenties: kennis, vaardigheden en (werk)houdingen die leerlingen opdoen door kunst- en cultuureducatie. Bij elk project, programma of activiteit is weergegeven welke van deze culturele competenties van toepassing zijn.

Wil je met je cultuuronderwijs kinderen zoveel mogelijk verschillende culturele competenties meegeven? Dan bouw je in de breedte. Wil je verdiepen en specifieke vaardigheden vanuit verschillende activiteiten en disciplines versterken? Dan stapel je de bouwstenen op elkaar. Zo geef je als school zelf invulling aan je leerlijnen cultuuronderwijs.

Een voorbeeld van ‘bouwen in de breedte’ (verbreden):
In groep 1-2 werken de leerlingen in theaterlessen aan de competenties Sociaal-emotionele vaardigheden en Presenteren. In groep 3-4 gaan zij aan de slag met beeldende kunst en werken ze aan de competenties Kind als kunstenaar en Ambacht. Dankzij hun opgebouwde ervaring met Presenteren kunnen zij hun beeldend werk tentoonstellen en toelichten.

Een voorbeeld van ‘stapelen’ (verdiepen):
In groep 1-2 werken de leerlingen in theaterlessen aan de competenties Sociaal-emotionele vaardigheden en Presenteren. In groep 3-4 verdiepen zij deze competenties vanuit de discipline Taal en verhaal, door middel van creatief schrijven en voordracht.

 

Via de Culturele Kieswijzer zoek je als school eenvoudig naar passend aanbod via drie filters:

  • Je doelgroep: 1-2, 3-4, 5-6, 7-8, VO onderbouw, VO bovenbouw, leerkrachten;
  • De competentie waaraan je met deze groep wilt werken;
  • De discipline waarmee je wilt werken.

Met deze handige downloads ontwerp je zelf je leerlijnen en maak je je doelen inzichtelijk:

De culturele competenties

We onderscheiden negen culturele competenties: kennis, vaardigheden en (werk)houdingen die leerlingen opdoen door kunst- en cultuureducatie.
Beleven
De leerlingen leven zich in in een andere werkelijkheid. Ze kijken, luisteren, voelen en ervaren kunstuitingen. Ze stellen zich open en laten zich raken en inspireren. Ze geven betekenis aan wat ze meemaken.
Creatief denken
De leerlingen gebruiken hun denkvermogen en zintuigen om een voorwerp, onderwerp of gebeurtenis grondig te verkennen. Ze experimenteren met verschillende concepten, begrippen, materialen en technieken. Ze doorlopen het proces van opdracht, creatieve denktechnieken, idee-ontwikkeling en focus.
Kind als kunstenaar
De leerlingen geven hun ideeën, emoties en ervaringen vorm met behulp van diverse kunstzinnige instrumenten, materialen en technieken. Ze volgen de stappen van een creatief proces: van bedenken, experimenteren en maken tot evalueren en verbeteren.
Ambacht en instrument
De leerlingen observeren en imiteren de docent en leren daardoor verschillende instrumenten, materialen en technieken kennen en gebruiken. Ze kunnen deze toepassen in eigen werk. Ze kennen en gebruiken begrippen en vaktermen.
Zelfstandig werken
De leerlingen nemen initiatief in hun persoonlijke ontwikkeling en in het groepsproces. Ze organiseren hun werk en volgen een stappenplan. Ze concentreren zich op hun individuele rol en doel, zonder zich door het gedrag of de mening van anderen te laten afleiden.
Sociale en emotionele vaardigheden
De leerlingen geven hun gevoelsleven weer in een taal, beeld en gebaar. Ze accepteren en respecteren emoties van zichzelf en van anderen die tot uiting komen in een kunstzinnig proces of product. Ze tonen zelfvertrouwen en inlevingsvermogen, waardoor ze in staat zijn om samen te werken met anderen. Ze tonen respect voor verschillen, staan open voor andere ideeën en waarden en nemen verantwoordelijkheid.
Presenteren
De leerlingen presenteren hun kunstuitingen aan het publiek. Ze delen vrijmoedig hun gevoelens, ervaringen en ideeën met anderen. Ze lichten toe hoe hun werk tot stand is gekomen.
Reflecteren
De leerlingen kunnen duidelijk maken wat zij ervaren bij kunstuitingen van zichzelf en anderen. Ze kijken open en kritisch terug en geven betekenis aan hun gedachten en emoties.
Context
De leerlingen doen kennis op over kunst en cultuur en kunnen die onderzoeken en toepassen in eigen werk. Ze herkennen dat kunst en cultuur deel uitmaken van een groter geheel, leren verbanden leggen tussen verschillende culturen en stromingen en tussen heden en verleden. Ze ontwikkelen een persoonlijke smaak en voorkeuren.

Kerndoelen en 21-eeuwse vaardigheden

De culturele competenties van CultuurHW dragen bij aan kerndoelen van het onderwijs en 21-eeuwse vaardigheden zoals die zijn omschreven door het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO.

Culturele competenties zoals Beleven, Kind als kunstenaar, Ambacht, Sociale en emotionele vaardigheden, Presenteren, Reflecteren en Context sluiten aan bij de kerndoelen Kunstzinnige oriëntatie (zie kader)

Culturele competenties zoals Creatief denken, Sociaal-emotionele vaardigheden en Zelfstandig werken sluiten aan bij de 21-eeuwse vaardigheden: toekomstgerichte competenties die nodig zijn om succesvol deel te kunnen blijven nemen aan een snel veranderende maatschappij.

Kerndoel 54
De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.

Kerndoel 55
De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren.

Kerndoel 56
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.